این روزها حال من به هیچ عنوان خوب نیست(مثل خیلی های دیگر) در حال فرو ریزش شدیدی هستم و در به در به دنبال خوب کردن حالی که میدانم نمیشود خوبش کرد. در این میان برای فرار از ریختن و نابود شدن، نه برای خودم بلکه به خاطر دخترم و همسرم و خانواده‌ام و دانش آموزانم سعی میکنم خودم را سرپا نگه دارم و دست به دامان کتاب و نوشتن  و یادگیری شده‌ام و عجیب موثر واقع شده است این نسخه‌ای که برای خودم پیچیده ام. و برعکس یکی از چیزهایی که در این روزها متولد شده است به تازگی سر راه من قرار گرفته است. که در این نوشته میخواهم اندکی در مورد اولین اپیزود آن با شما سخن بگویم.

 

نوشتن در سایت خودم هم یکی از این قدم هایی هست که برای جلوگیری از فروریزش درونی  میخواهم انجامش دهم. البته به بهانه ای علمی و از آموخته هایم بیشتر در زمینه فیزیک و تدریس فیزک اینجا خواهم نوشت.

و این نوشته به بهانه ی یک پادکست کوتاه از محمدرضا نوروزی منتشر میشود. پادکستی به نام برعکس که در توضیحاتش نوشته شده :

در هر اپیزود از این پادکست، عکسهای دیدنی را میشنویم . به بهانه آنها به دنیای علم سرک میکشیم.

در اولین اپیزود پادکست برعکس داستان عکسی بیان میشود که در نگاه اول بسیار شبیه به یک ساحل استوایی هست که موجهایی سفید رنگ بر ساحلی گرم و زرد گون کشیده شده اند و کمی دورتر جنگلهایی سبز رنگ از درختان استوایی از زاویه دوربینی که بر یک هلیکوپتر سوار است به چشم میخورند.

چرا این عکس جذاب هست؟

اما جذابیت این عکس نه در تصویر زیبا و گرمی که از یک ساحل آرام به تصویر کشده، بلکه به دلیل ابعاد بسیار ریز این تصویر میباشد.

عرض این تصویر تنها 254 هزارم میلیمتر هست!

اینجا کمی صبر کنید. حالا چشمهایتان را ببندید و یک میلیمتر را تصور کنید. حال آن را به هزار قسمت مساوی تقسیم کنید و فقط کسر کوچکی از آن یعنی در حدود یک پنجم از آن را در نظر بگیرید!

این مقدار میشود عرض این تصویر که به ساحل مینیاتوری (miniscule beach) معروف است!

جالب است نه؟ یک ساحل زیبا در فضایی بسیار کوچکتر از یک میلیمتر که روی خط کش روی میز شما قرار دارد!

البته در این بخش از پادکست برعکس دکتر پژمان نوروزی توضیحاتی در مورد علم نانو و مقیاس نانو ارائه میدهند که من فعلا از نوشتن توضیحاتی در این مورد در این نوشته اجتناب میکنم و آن را به فرصت دیگری موکول میکنم که به طور کامل تر راجع به علم نانو بنویسم.

پدید آورندگان ساحل بسیار ریز

این تصویر توسط دو نفر ایرانی به نامهای پروین فتحی هفشه جانی و  ادیب طبا  که دانشجوی دکترای مهندسی الکترونیک در دانشگاه آبرن تکزاس در دالاس آمریکا هستند ثبت شده است.

این دونفر برنده جایزه هنرمندان نانو دیجیتال نیز هستند.

تصویر “ساحل کوچک” آنها به عنوان یکی از بهترین تصاویر علمی سال 2021 در مجله نیچر (nature) به چاپ رسیده است و همچنین در رقابت نانو آرتو گرافی (nanoartoghraphy) که بیش از صد نفر از سراسر دنیا در آن شرکت کرده بودند مقام سوم را کسب کردهاست.

 

خانم پروین فتحی یکی از دست اندرکاران ثبت این تصویر معتقد هستند که تحصیل در یک رشته‌ی مهندسی به این معنی نیست که نمیشود کار هنری انجام داد یا از دیدن زیبایی هنر لذت نبرد بلکه اگر عاشق هنر هستید میتوانید آن را تقریبا در همه جا ببنید حتی در مقیاس نانو!

 

من هم کاملا با این حرف خانم فتحی موافق هستم چون بدون هنر ما هیچ نیستیم و این هنر است که مارا زیباتر و موثرتر به دیگران نشان میدهد. حتی شاید در آینده به ارتباط هنر و تدریس فیزیک هم بپردازم. فکر کنم چیز خوبی از آب در بیاید.

پی نوشت:

این تصویر با یک میکروسکوپ الکترونی گرفته شده و چیزی که در تصویر دیده میشود اصلا یک ساحل استوایی نیستند بلکه لایه‌هایی از بلورهای  دی سولفات مولیبدن هستند.

مولیبدن یک عنصر فلزی به رنگ خاکستری – نقره‌ای درخشان و براق هست و عدد اتمی آن 42 هست و کاربردهای مختلفی در زندگی روزمره از کودهایی برای گیاهان تا تصویر برداری‌های پزشکی دارد.

 

برای اینکه این عکس گرفته شود عکاس پژوهشگران بلورهای دی سولفید مولیبدن را با تابش لیزر دستکاری کردند و آن منظره جنگل را با چیدمان بلورها ایجاد کرده اند. رنگ‌ها البته یک رنگ آمیزی میکروسکوپی و دیجیتالی هست تا روحی زنده به عکس بدهند.

در آینده تصویرهای علمی بیشتری با شما به اشتراک خواهم گذاشت منتظر این مطالب جذاب باشید